Fenoui-bastard
Anethum graveolens
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Escarlato, Anet.
Noms en français : Aneth, Aneth odorant.
Descripcioun :Lou fenoui-bastard, planto de l'an que nous vèn d'Asìo, èro cultivado pèr èstre emplegado coume sabourun o coume planto vertuouso. Se destrìo dóu "vertadié" fenoun (o fenoui) majamen emé si fueio mai grando e divisado e si brout, grandaras peréu. E de segur l'óudour èi dispariero. S'atrobo pu trop gaire, aleva dins li perterro de flour.
Usanço :Li fueio e li flour soun manjadisso, de mescla dins li soupo, lis ensalado e ço que voulès. Li racino soun bono pèr digeri (carminativo, estoumatico e estimulanto), alor que li grano en mai luchon contro enflamacioun, lis espaime, la tensioun, ajudon à pissa e apaison li mourreno tout en ajudant la mountado de la.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 0,7(1,7) m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Anethum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 6 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Abriéu à setèmbre
Liò : Ort
- Ermas
- Meissoun
Estànci : Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Asìo-Ouèst
Ref. sc. : Anethum graveolens L., 1753
Erbo-de-milo-fueio
Achillea millefolium
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Milo-fueio, Erbo-de-l'enreiaduro, Erbo-dóu-tai, Sauno-nas, Erbo-dóu-charpentié.
Noms en français : Achillée millefeuille, Millefeuille.
Descripcioun :L'erbo-de-milo-fueio, que se rescontro un pau d'en pertout, se recounèis eisa à si noumbróusi flour blanco vo roso e subretout à si fueio loungarudo, estrecho e di proun divisado.
Usanço :Ei couneigudo desempèi de milo an pèr ajuda à l'assanage di plago, majamen en caiant lou sang (l'erbo-de-l'enreiaduro, l'erbo-dóu-tai, lou sauno-nas...). Achille se n'en sarié servi pèr sougna si blessaduro. Au nostre, èi pulèu gaubejado contro l'ipertesuro e li proublèmo de circulacioun dóu sang.
Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Achillea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 3,5 à 5 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2600 m
Aparado : Noun
Jun à setèmbre
Liò : Ribiero
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Achillea millefolium L., 1753